Op deze pagina vindt u informatie over de onderstaande onderwerpen:
- Wat betekent de Wet Zorg en Dwang?
- Wzd-functionarissen
- Recht op inspraak
- Recht op een vertegenwoordiger
- Recht op een cliëntvertrouwenspersoon voor zaken rondom onvrijwillige zorg
- Contactgegevens cliëntvertrouwenspersoon Wzd
- Klachtrecht
- Andere vragen?
- Huisregels
- Rechten van uw vertegenwoordiger
- Links naar informatiebrochures Wzd
1. Wat betekent de Wet zorg en dwang?
Deze wet gaat over onvrijwillige opname van en (onvrijwillige) zorg aan personen met een psychogeriatrische aandoening (bijvoorbeeld dementie). Deze wet beschermt uw rechten als u onvrijwillige zorg ontvangt.
Onvrijwillige zorg is zorg waartegen een cliënt of vertegenwoordiger zich verzet. Deze zorg mag alleen worden ingezet wanneer het niet toepassen hiervan ernstig nadeel voor de cliënt zelf, de huisgenoten of de omgeving geeft.
Onder ernstig nadeel wordt bijvoorbeeld zelfverwaarlozing, angst en agressie (of het oproepen daarvan bij andere cliënten) verstaan.
De Wet zorg en dwang benoemt zorgvuldigheidseisen en beschermt de rechten van personen die onvrijwillige zorg ontvangen. Hiervan is sprake wanneer een cliënt met dementie (en gelijkgestelde aandoeningen) onvrijwillige zorg krijgt om ernstig nadeel te voorkomen.
Onvrijwillige zorg en zorgplan
Thebe levert in principe zo min mogelijk onvrijwillige zorg. Soms is het echter nodig om ernstig nadeel voor de cliënt te voorkomen. De Wet zorg en dwang bepaalt dat onvrijwillige zorg alleen mag worden toegepast na een zorgvuldige multidisciplinaire beoordeling volgens het Wzd-stappenplan. Dus alleen in uiterste situaties en na een zorgvuldige procedure kan Thebe overgaan tot de inzet van onvrijwillige zorg.
De onvrijwillige zorg wordt beschreven in het zorg- en behandelplan. Hierin staat het doel van de onvrijwillige zorg beschreven en welk nadeel Thebe hiermee voorkomt.
De cliënt/cliëntvertegenwoordiger wordt betrokken bij stappen en afwegingen het Wzd-stappenplan. Het is hierbij belangrijk dat alle alternatieven worden benoemd en overwogen en dat er gekozen wordt voor passende zorg die het minst ingrijpend is voor de cliënt. De onvrijwillige zorg wordt volgens vastgestelde momenten in het Wzd-stappenplan periodiek geëvalueerd. Het initiatief hiervoor ligt bij de Wzd-zorgverantwoordelijke. De onvrijwillige zorg stopt wanneer deze niet meer noodzakelijk is.
De afdelingsarts vervult samen met de verpleegkundig specialist de rol van Wzd-zorgverantwoordelijke.
Wzd-accommodatie
Een Wzd-accommodatie is een geheel of deels gesloten locatie. Daar kunnen meerdere cliënten met een vorm van dementie verblijven.
Juridische status
Voor opname op een Wzd-accommodatie is een beoordeling van het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) nodig. Wanneer een cliënt niet in staat is om aan te geven of hij wel of niet opgenomen wil worden (en zich ook niet verzet aangeeft tegen de opname) dan geldt Wzd artikel 21. Soms komt het wel voor dat een cliënt zich verzet tegen een opname. Wanneer een opname dan toch noodzakelijk wordt geacht, wordt via de rechter een rechterlijke machtiging (RM) afgegeven of in uitzonderlijke gevallen een inbewaringstelling (IBS) door de burgemeester. Een opname met artikel 21 is een onvrijwillige opname. Als er sprake is van een RM of een IBS spreken we van een gedwongen opname.
2. Wzd-functionarissen
De Wzd-functionarissen en specialisten Ouderengeneeskunde houden toezicht op de uitvoering van de Wzd en informeren de Inspectie voor de gezondheidszorg bij signalen. Voor contact met een van de Wzd-functionarissen binnen Thebe kunt u contact opnemen met het bestuurssecretariaat van Thebe (0900-8122).
3. Recht op inspraak
In de Wet zorg en dwang zijn bepalingen opgenomen om u zoveel mogelijk zelf de regie over uw leven te geven. Dat betekent onder meer:
- dat u zoveel mogelijk zelf moet kunnen beslissen;
- dat we de inzet van onvrijwillige zorg zoveel mogelijk moeten voorkomen en beperken en alleen inzetten na een zorgvuldige afweging;
- dat we u informeren over het opnemen van onvrijwillige zorg in uw zorgplan en dat u aanwezig mag zijn bij de overleggen hierover.
4. Recht op een vertegenwoordiger
In principe beslist u zelf. Als u een bepaald besluit echter niet meer zelf kunt nemen, dan betrekken we de cliëntvertegenwoordiger bij de besluitvorming. Die kan dan namens u een beslissing nemen. Dit gebeurt volgens de onderstaande volgorde.
De in volgorde bovenstaande vertegenwoordiger gaat ‘voor’ op de categorie daaronder:
- Een door de rechtbank benoemde vertegenwoordiger. Bijvoorbeeld een mentor, bewindvoerder of curator.
- Als de cliënt zelf iemand schriftelijk machtigt om zijn belangen te behartigen.
- Als de twee hierboven genoemde vertegenwoordigers beiden niet aan de orde zijn, dan is de echtgenoot of levenspartner de eerst aangewezen wettelijke vertegenwoordiger.
- Wanneer die niet aanwezig is of deze taak niet (meer) kan uitvoeren, zal een ander familielid als wettelijk vertegenwoordiger optreden.
De persoon die optreedt als cliëntvertegenwoordiger leggen we als wettelijk vertegenwoordiger vast in het zorgplan en zorgdossier. De cliëntvertegenwoordiger neemt de beslissingen namens de cliënt.
Wij bespreken bij opname met u wie uw vertegenwoordiger is. Als niemand als uw vertegenwoordiger optreedt, zal Thebe de rechter vragen om een mentor voor u te benoemen.
5. Recht op een Wzd-cliëntvertrouwenspersoon voor zaken rondom onvrijwillige zorg
U heeft recht op ondersteuning door een cliëntvertrouwenspersoon bij al uw vragen, problemen en klachten die met onvrijwillige zorg te maken hebben. De onafhankelijke cliëntenvertrouwenspersoon staat u bij en denkt met u mee. De cliëntvertrouwenspersoon kan u ook ondersteunen op de volgende momenten in de zorg- en dienstverlening:
- Bij de verschillende stappen van het stappenplan;
- Bij het toepassen van onvrijwillige zorg;
- Bij een onvrijwillige opname.
Deze cliëntvertrouwenspersoon werkt niet voor Thebe, maar is onafhankelijk. Als u dat wilt geven wij uw gegevens door aan de cliëntvertrouwenspersoon. Die kan dan contact met u opnemen. U of uw vertegenwoordiger kan ook zelf contact opnemen met de cliëntvertrouwenspersoon Wzd.
6. Contactgegevens cliëntvertrouwenspersoon Wzd
Voor cliënten van in de regio Thebe West-Brabant is mevrouw Jessica van Overmeire van het LSR de cliëntvertrouwenspersoon Wzd:
Jessica van Overmeire
LSR - landelijk steunpunt (mede)zeggenschap
M: 06-25 15 43 48
j.vanovermeire@hetlsr.nl
Voor cliënten van in de regio Thebe Midden-Brabant is mevrouw Corine Gerritsen van Zorgbelang de cliëntvertrouwenspersoon Wzd:
Corine Gerritsen
Zorgbelang Brabant - Zeeland
T: 088 - 929 40 99 | M: 06 - 42 18 94 15
cgerritsen@zorgbelang-brabant.nl
Als u niet weet, bij welke cliëntvertrouwenspersoon u terecht kunt, kunt u dit navragen bij de zorgverantwoordelijke. Indien u dat wilt geven wij uw contactgegevens door aan de cliëntvertrouwenspersoon, zodat deze contact met u op kan nemen.
7. Klachtrecht
Een cliënt of diens vertegenwoordiger heeft het recht om een klacht in te dienen over de uitvoering van de Wet zorg en dwang. U kunt zich hierbij laten bijstaan door de Wzd-cliëntvertrouwenspersoon. Zaken waarover de cliënt binnen het klachtrecht van de Wzd een klacht kan indienen zijn:
- het besluit om onvrijwillige zorg in het zorgplan op te nemen;
- besluiten over uitvoering van onvrijwillige zorg op basis van het zorgplan of in onvoorziene situaties;
- klachten over de beoordeling van de wilsbekwaamheid van een cliënt;
- klachten over beslissingen van de Wzd-functionaris.
U kunt met hulp van de cliëntvertrouwenspersoon Wzd uw klacht bij de Raad van Bestuur indienen. De Raad van Bestuur stuurt in beginsel deze klacht vervolgens door naar de Klachtencommissie Onvrijwillige Zorg.
Meer informatie en de klachtenregeling vindt u op de website van de Klachtencommissie Onvrijwillige Zorg: www.kcoz.nl
8. Andere vragen?
Voor vragen over de Wet zorg en dwang kunt u terecht bij de behandelend arts en de zorgcoördinator. Eventueel kunt u ook terecht bij de Wzd-functionaris. Uw zorgcoördinator of behandelend arts weet wie dat is.
Heeft u andere vragen, problemen of klachten die niet specifiek gaan over onvrijwillige zorg? Dan kunt u daarvoor bij de cliëntvertrouwenspersoon terecht.
9. Huisregels – veilige leef- en woonomgeving
Op een Wzd accommodatie/afdeling gelden de algemene huisregels zoals deze voor de gehele locatie gelden. Daarnaast gelden er specifieke huisregels zoals de gesloten (voor)deur, het omgaan met gevaarlijke voorwerpen en toegang tot algemene ruimtes, tuin en buitenruimte.
Om gevaarlijke situaties en/of letsel bij cliënten te voorkomen wordt aandacht gegeven aan een veilige woonomgeving. Dit betekent dat (mogelijk) gevaarlijke voorwerpen veilig worden opgeborgen in afgesloten ruimtes of kasten. Dit geldt zowel voor de openbare ruimtes, als voor de kamer of het appartement van de cliënt.
Hierbij te denken aan afspraken omtrent
- opbergen van scherpe voorwerpen zoals scharen en messen
- bijtende gevaarlijke stoffen bijv. schoonmaakmiddelen; vaatwasser- en chloortablet
- roken en rookgerei
In het persoonlijke cliëntzorgplan worden specifieke passende afspraken vastgelegd en ter ondersteuning aan de cliënt voor veilig wonen.
Hierbij te denken aan bijv.
- omgaan met persoonlijke cosmeticaproducten, zoals shampoo, crèmes of make-up en steradent tabletten
- afspraken omtrent roken (rookgerei en vuur)
- bezoek aan binnentuin en/of het naar buiten gaan
Ook is het van belang dat er geen giftige planten worden meegebracht naar de (huis)kamer en de afdelingen. Voorbeelden van giftige planten zijn o.a. de kerstster, hyacint, oleander, sleutelbloem, christusdoorn, clivia, gatenplant en klimop (hedera helix).
10. Rechten van uw vertegenwoordiger
Uw vertegenwoordiger heeft dezelfde rechten als u, maar ook het recht:
- Om betrokken te worden bij de beslissingen over (onvrijwillige) zorg;
- Geïnformeerd te worden over de zorg en keuzes;
- Aanwezig te zijn bij het overleg over het opnemen van onvrijwillige zorg in uw zorgplan;
- Op ondersteuning door de cliëntvertrouwenspersoon;
- Om een klacht in te dienen.
Daarnaast heeft uw vertegenwoordiger:
- Recht op inzage in delen van uw dossier, die gaan over de punten waarop u wilsonbekwaam bent.